Ver van huis – Ishmael Beah

Leeftijd: Va. 15 jaar zelf lezen

Thema: oorlog, kindsoldaat, vluchten

 

Samenvatting

Ishmael (1980) is een jongen van twaalf als hij met zijn vrienden naar een naburige stad gaat om muziek te maken terwijl de oorlog uitbreekt in Sierra Leone. Het is de laatste keer dat hij zijn ouders ziet. Om te overleven raakt hij betrokken bij een rebellenleger en leert onder invloed van drugs de vreselijkste dingen te doen zonder de pijn te voelen. Als hij later meedoet aan een ontwapeningsprogramma, krijgt hij de kans om zijn talenten te laten zien: dansen, rapteksten maken en Shakespeare voordragen. Een oom vangt hem op in zijn gezin. Op een conferentie in de Verenigde Staten ontmoet hij een verhalenvertelster die later zijn nieuwe moeder wordt. Daarvoor moet hij Sierra Leone opnieuw verlaten op de vlucht voor het rebellenleger. Het verhaal eindigt met een fabel over het dilemma dat een aap voorlegt aan de jager die hem wil schieten: een traditioneel Afrikaans verhaal. 

 

Leessetting

Indrukwekkend, meeslepend en sober geeft dit boek inzicht in een hartverscheurende problematiek. Het boek bevat ook een chronologie van de geschiedenis van Sierra Leone. Dit autobiografische verhaal geeft inzicht in de problematiek van kindsoldaten en van het werk van War Child.

 

 

War Horse – Michael Morpurgo

Leeftijd: Va. 11 jaar

Thema: Eerste Wereldoorlog

 

Samenvatting

Het is de Eerste Wereldoorlog. Min of meer bij toeval is Joey, een schitterende jonge hengst op de boerderij van Alberts vader terechtgekomen. De hechte band tussen Albert en het paard wordt verbroken als het dier met de Engelse troepen naar Frankrijk gaat om zijn aandeel te leveren in de Eerste Wereldoorlog. Na verschrikkelijke oorlogservaringen worden in 1918 Joey en Albert herenigd.

Leessetting

Deze geschiedenis van vriendschap tussen mens en dier is beschreven vanuit het paard; de afschuwelijkheden van die loopgravenoorlog worden er niet minder door.

 

Een aangrijpend oorlogsverhaal voor kinderen vanaf 11 jaar. Bruikbaar om op school in de klas te lezen, vergeet dan niet om met de klas ook te praten over wat er in het boek gebeurt.

Ook als het boek thuis wordt gelezen door kinderen zelf kan het niet onverstandig zijn om de mogelijkheid tot converstatie over de gebeurtenissen aan te bieden.

Oorlog blijft iets akeligs en kan veel vragen bij kinderen en jongen los maken.

Iedereen bleef brood eten – Do van Ranst

Leeftijd: Va. 15 jaar

Thema: Eerste Wereldoorlog

 

Samenvatting

Vlaanderen, 1914. De oorlog komt hoorbaar dichterbij. Nelle biedt zich als verpleegster in een oorlogshospitaal aan. Ze ziet deze oorlog als een kans om meer te worden dan moeder en echtgenote. Simon wil het liefst ver weg blijven van de oorlog, maar hij wordt gepusht door zijn vader die gefascineerd is door heldendom en krijgskunde. Nelle en Simon komen terecht in een nietsontziende oorlogsgruwel. En temidden van al dat geweld zijn er dingen die nauwelijks veranderen, want iedereen blijft brood eten.

Leessetting

Een aangrijpend verhaal over jonge mensen die weggemaaid of verminkt worden door een nietsontziende oorlogsmachine. Emoties drijven mensen tot onvoorspelbare en gevaarlijke daden.

 

Het verhaal is opgebouwd uit vijf delen; daarbinnen wisselen hoofdstukken die geschreven zijn in zowel de ik-vorm als de hij/zij-vorm vanuit Nelle en vanuit Simon elkaar af, waardoor de lezer de aangrijpende gebeurtenissen van meer kanten leert kennen. Deze perspectiefwisselingen, maar ook het tijdsverloop, maken dat de lezer wat moeilijk in het verhaal komt. Een ontroerend verhaal over liefde, schuldgevoel en heldendom.

De hondeneters – Marita de Sterck

Leeftijd: Va. 15 jaar

Thema: Eerste Wereldoorlog

 

Samenvatting

Eind 1917, in volle oorlogstijd, loopt Victor weg van huis om zijn herdershond te zoeken. Uit zijn vaders bureau steelt hij een mes, geld en een pak brieven van zijn broer, die aan het front zit. Op de armenmarkt hoort Victor dat in deze hongerwinter elke hond gevaar loopt. Hij kan niet anders dan het pad van de hondenvangers volgen, langs verraderlijke rivieren en hongerige moerassen.
In de ruige, verarmde Rupelstreek ontmoet Victor het schoonste meisje van de wereld, brutale straatmadelieven, de vrouw met de baard, en de hondenslachter van Boom.

Een spijkerharde roman over de Eerste Wereldoorlog en de grenzen van de menselijkheid.

 

Leessetting

Dit boek is een harde confrontatie met de gebeurtenissen van de Eerste Wereldoorlog.  Erg beeldend en realistisch geschreven waardoor je zelf echt midden in het verhaal zit.

Ook zeker een boek dat voor volwassenen nog de moeite waard is.

 

Bij dit boek hoort ook lesmateriaal dat u kunt vinden op http://www.wpg.be/dehondenetersdossier

De verwanten – Guido Bottinga

Leeftijd: Va. 15 jaar

Thema: Eerste Wereldoorlog

 

Samenvatting

Hoe de Eerste Wereldoorlog voor een meisje uit de 21e eeuw wel héél dichtbij komt.

Luka, bijna achttien, mooi en eigenwijs, brengt de zomer door bij haar tante. Ze heeft even genoeg van haar ouders, voor wie alles draait om geld en uiterlijke schijn. Maar haar rust wordt verstoord door William die haar op doortocht naar België komt bezoeken. William, de Engelse jongen op wie ze vorig jaar verliefd werd, maar die haar verraadde.

Toch blijft iets in William haar aantrekken. En als Luka hoort dat hij naar Ieper gaat om onderzoek te doen naar de gasaanvallen in de Eerste Wereldoorlog, overvalt haar een onweerstaanbare drang om met hem mee te gaan. Wanneer haar tante haar dan ook nog een doosje brieven meegeeft die een soldaat aan het front in Ieper in 1914 aan zijn verloofde schreef, raken de ontwikkelingen in een stroomversnelling.

Luka blijkt meer te weten over deze soldaat dan ze kán weten. En dan is er die jongen met het rode haar die haar overal lijkt te volgen - en die al vijftien jaar niet ouder is geworden.

In Ieper ontdekken Luka en William dingen over zichzelf en elkaar die hun leven voorgoed zullen veranderen.

 

Leessetting

Een geromantiseerd oorlogsverhaal van Guido Bottinga. Bottinga smeedt in zijn verhaal een verband tussen geliefde van vroegen en nu.

Een drukwekkende roman. Spannend, ontroerend en soms ook grappig. Je wilt steeds weer weten wat er op de volgende bladzijde gaat gebeuren!

Achter de draad – Hans Kuyper

Leeftijd: Va. 10 jaarThema: Eerste Wereldoorlog

 

Samenvatting

Mars’ hart bonkt in zijn keel. Hij kan niets doen, alleen wachten. Toch klemt hij zijn vingers iets steviger om zijn boog en pijlen, alsof hij met dat zelfgemaakte spul iets zou kunnen uitrichten tegen de getrainde soldaten van het Duitse leger.

Het is 1916, Europa is in oorlog. Een elektrisch hek van honderden kilometers lang maakt het oversteken van de grens tussen Nederland en België bijna onmogelijk.
Mars woont met Geert vlak bij die dodendraad, zoals het levensgevaarlijke hek al snel wordt genoemd. Geert is de leider van een groep smokkelaars die mensen en goederen over de grens brengt. Mars mag niet mee op die tochten, maar op een dag ziet hij zich gedwongen toch zelf de dodendraad over te gaan, het bezette België in.

Leessetting

Kuyper beschrijft de oorlog vanuit de gewone burger en houdt de gruwelen van het front op de achtergrond. In het bos spelen grenswachters en smokkelaars een kat- en muisspel en pas halverwege dringt door dat dit verhaal meer is dan een spannend jongensavontuur.

 

Een grimmig boek over de Eerste Wereldoorlog. Geschikt voor kinderen vanaf 10 jaar om zelf te lezen. Maar boeken over de oorlog kunnen heftig zijn, praten over wat er in het boek gebeurt, kan dus een pre zijn voor zowel kind als ouder.

De grote oorlog Kijkboek – Maranke Rinck

Leeftijd: Va. 5 jaar

Thema: Eerst Wereldoorlog

Samenvatting

De grote oorlog is een nieuw kijkboek waarin het verhaal van de eerste wereldoorlog wordt verteld voor kinderen.

In 10 grote prenten ontvouwt het verhaal zich, gezien door de ogen van Torpedo, een kleine hond en je vindt hem op elke pagina terug.

Op elke pagina zijn andere aspecten belicht: het front, de medische dienst, spionage, dieren in de oorlog, etc. Met 100 verschillende weetjes, uitgelegd in eenvoudige taal en terug te vinden op de kijkplaten. 

Leessetting

Boeken over de oorlog zijn vaak gruwelijk, er is tenslotte niet veel vrolijks te vertellen over een oorlog. De auteur van dit boek heeft goede manier gevonden om kinderen over de oorlog te leren zondag alle gruwel. Het bied kinderen de mogelijkheid en tijd om te ontdekken wat er tijdens de Eerste Wereldoorlog allemaal gebeurde. Ze ontdekken door te kijken en kunnen daarna volop vragen stellen. Ook de 100 weetjes helpen hierbij.

Zeker de moeite waard om aan je boeken collectie toe te voegen.

Het dagboek van Zlata – Zlata Filipovic

Leeftijd: va. 12 jaar

Thema: Bosnische burgeroorlog

Samenvatting

Sarajevo 1991. Zlata Filipovic is elf en geniet met volle teugen van haar jeugd. Ze gaat naar school, volgt muzieklessen, kijkt naar MTV en adoreert Madonna. Aan haar dagboek, dat ze Mimmy noemt, vertrouwt ze al haar geheimen toe. Maar dan breekt de oorlog uit (april 1992), en Sarajevo verandert langzaam in een hel.

Ook dit vertelt Zlata allemaal aan Mimmy. Ze beschrijft hoe verwoestend de oorlog is, hoe vrienden en kenniessen verdwijnen, gewond raken of worden gedood. Ze schrijft over angst, verdriet en wanhoop, met dezelfde indringende eerlijkheid als het dagboek van Anne Frank.

Een onschuldig meisje temidden van een gruwelijk strijdtoneel, waarin geen plaats is voor de dromen van een kind. Toch brengt Zlata's onvergetelijke verhaal ook hoop en ontroering.

Ze beschrijft haar lot; gevangen zitten in je eigen huis, vaak zonder water, gas en elektriciteit en weinig eten. Steeds vraagt zij zich af: Waarom? Vroeger konden Serven, Kroaten en Moslims wel vreedzaam samen leven!

Leessetting

Ik hoorde voor het eerst over dit boek in de film en het boek “The Freedom writers”.

We kennen allemaal het dagboek van Anne Frank. Het waargebeurde verhaal van een jong meisje tijdens de Tweede Wereld oorlog. Maar Europa heeft meer oorlogen gekend, minder lang geleden van de Tweede Wereld oorlog.

Dit boek is het dagboek van een jong meisje uit Bosnie waar begin jaren ’90 van de 20^ste eeuw een heftige oorlog heeft gewoed.

Witte zwanen, zwarte zwanen – Ida Vos

Leeftijd: Va. 11 jaar

Thema: Tweede Wereldoorlog

Samenvatting

Eva stopt haar vingers in haar oren. Het is net of ze een beetje opgelucht is. Nu hoeft ze niet meer bang te zijn dat de oorlog komt. De oorlog is er al. Hoog boven haar hoofd.

'... Steeds meer vliegtuigen begeven zich in westelijke richting...' Het radiobericht komt terug in Eva's hoofd. Het helpt niet dat ze haar vingers in haar oren heeft gestopt. Ze hoort de sirenes.

Al gauw merken Eva en haar zusje dat het leven niet meer hetzelfde is, nu de oorlog is uitgebroken. Zeker voor Joden. En hoe moelijker en gevaarlijker alles wordt, hoe dapperder Eva! Maar zullen ze het redden om op tijd te ontsnappen...?

Leessetting

Witte zwanen, zwarte zwanen is het verhaal van een 8 jarig joods meisje en haar familie in de oorlog. Het boek gaat over de jodenhaat, al voor de oorlog en het verergeren van de situatie wanneer de oorlog echt begint waardoor Eva en haar familie moeten onderduiken.

Iedereen kent het verhaal van Anne Frank en haar familie, maar er zijn nog veel meer verhalen over de oorlog, gezien door de ogen van joodse kinderen. Dit verhaal geeft beetje bij beetje een beeld over wat de oorlog voor de joden betekende.

Boris – Jaap ter Haar

Leeftijd: Va. 10 jaar

Thema: Tweede Wereldoorlog, winter, Rusland

Samenvatting

Vrijheid begint pas als iedereen gelukkig is. Het is december 1942. Leningrad wordt al meer dan een jaar belegerd door de Duitsers. Er is nauwelijks nog eten. Boris en Nadja horen dat er buiten de stad nog wat te vinden moet zijn. Maar het is een levensgevaarlijjke tocht. Halverwege bezwijkt Nadja en vallen ze in handen van een Duitse patrouille. Was hun hele tocht toch voor niets?

Een paar Duitse soldaten brengen de twee kinderen terug naar hun eigen gebied. Later overlijdt Nadja van honger en uitputting. Wanneer Leningrad wordt bevrijd, komt Boris tot het inzicht dat haat geen goede basis kan zijn voor een samenleving.

Leessetting

In dit boek wordt de oorlog vanuit het kinderlijk perspectief van Boris beschreven. Boris wil het liefste de tegenstellingen tussen mensen overbruggen, hij kan niet mee doen aan de sfeer van haat tegen de Duitsers. Door deze manier van schrijven heeft Jaap ter Haal de gelegenheid gegrepen om niet alleen de oorlog, maar ook de effecten daarvan op mensen te beschrijven.

In 1965 heeft Jaap ter Haar de echte Boris in Leningrad ontmoet en toen deze ontroerende jeugdroman geschreven.

Schimmen uit het verleden - Theo Engelen

Leeftijd: Va. 10 jaar

Thema: geschiedenis, Tweede Wereldoorlog,

Samenvatting

Als Sander naar Dijkzicht verhuist hoort hij al snel dat hun nieuwe woning in de Tweede Wereldoorlog getuige is geweest van dramatische gebeurtenissen. Stukje bij beetje komt hij erachter wat zich precies heeft afgespeeld en leert hij de hoofdpersonen uit die tijd kennen. Het komt zo dichtbij dat het hem de adem beneemt...

Stijf van de kou probeerde ik op te staan. Middenin de beweging bleef ik zitten. Een paar meter naast me flitste een schijnwerper aan. Meteen daarna nog een stuk of vier, verderop. De stemmen van de soldaten klonken luid in de avondstilte. Ontdekt, schoot het door me heen. Ik werd misselijk van de angst. Toen realiseerde ik me dat de lampen de oevers aan de overzijde afzochten.

Het Achterhuis – Anne Frank

Leeftijd: Va 12 jaar

Thema: Tweede Wereldoorlog

Samenvatting

Anne Frank, een 13-jarig joods meisje schrijft in haar dagboek, dat ze Kitty noemt, zo'n 165 dagboekbrieven. Het dagboek begint enkele weken voor het gezin Frank moet onderduiken op 9 juli 1942. In de brieven worden alle kanten van het onderduiken belicht en zonder enkele schroom weergegeven. Alledaagse dingen zoals het eten, het slapen, de dagindeling, familierelaties en vele dingen meer worden besproken. Ook de gebeurtenissen in Amsterdam, in Nederland en de wereld worden va n commentaar voorzien. Maar voor een groot deel is de schrijfster met zichzelf bezig, midden in de puberteit en dan onder deze unieke omstandigheden.

In maart 1945 stierf Anne Frank op vijftienjarige leeftijd in het concentratiekamp Bergen-Belsen. De enige overlevende van de familie, Otto Frank, zorgde ervoor dat het dagboek van zijn dochter toch gepubliceerd werd. In 1947 verscheen Het Achterhuis. Het is sindsdien een van de meest gelezen boeken ter wereld. Het is in meer dan 30 landen verschenen en er zijn meer dan 25 miljoen exemplaren van verkocht.

Oorlogswinter – Jan Terlouw

Leeftijd: Zelf lezen va. 12 jaar

Thema: Tweede Wereldoorlog, winter

Samenvatting

Michiel, de 16-jarige hoofdpersoon, woont aan de route waarlangs de hongerende Westerlingen in de hongerwinter van 1944-1945 trekken op zoek gaan naar eten. Michiel raakt bij toeval in het verzetswerk, waardoor hij in vele spannende situaties belandt. Hij is geheel op zichzelf aangewezen omdat hij niemand in vertrouwen durft te nemen. Soms heeft hij de indruk dat alles mislukt, maar op raadselachtige wijze wordt Michiel nooit opgepakt. Als de oorlog bijna afgelopen is, wordt dit raadsel opgelost.

Een spannend boek, dat een duidelijk beeld schetst van de situatie tijdens de hongerwinter en van de spanningen waaraan verzetsmensen waren blootgesteld.

Bekroning

Bekroond met de Gouden Griffel 1973

Hanna’s Reis – Martine Letterie

Leeftijd: 12 jaar

Thema: Tweede Wereldoorlog

Samenvatting

Amsterdam, januari 1942. De 15-jarige Hanna is een tegendraadse puber. Als ze haar vriendin Anneke tegenkomt, dagen ze elkaar uit wie de grootste durfal is met het zelf bedachte spel ‘Ik durf, ik durf, wat jij niet durft…’. Hanna belandt op het politiebureau en wordt na drie overtredingen geplaatst in het tehuis Paedagogium Achisomog, onderdeel van de Joodse psychiatrische inrichting Het Apeldoornsche Bosch. Woedend is Hanna, maar haar ouders zijn het ermee eens. Die denken dat ze daar veilig is voor de Duitsers, w ant in Amsterdam worden talloze Joden gedeporteerd, maar in januari 1943 wordt het tehuis in een nacht ontruimd. De reddingspoging van Jan - spoorwegemployé en heimelijk verliefd op Hanna - heeft geen kans van slagen. In het noodzakelijke nawoord wordt het abrupte en kille einde - de trein vertrekt naar  Auschwitz - toegelicht.

Leessetting

In het verhaal zitten vele levendige dialogen verweven en riten en gebruiken van het joodse geloof. Dit boek maakt tevens deel uit van de serie 'Levende geschiedenis', een subreeks van 'Vergeten oorlog' over vergeten aspecten van de Tweede Wereldoorlog.

Juwelen van Stras – Carli Biessels

Leeftijd: Va. 9 jaar
Thema: Tweede Wereldoorlog, zelf lezen

Samenvatting

Juwelen van Stras is het verhaal van Jeske, een joods meisje dat ondergedoken is in een groot huis tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Ze woont hier met haar tante en oom, maar waar haar ouders en broers zijn weet ze niet.
Gelukkig heeft ze het wel naar haar zin in dit grote huis en zijn er ook mensen met wie ze kan spelen en waar ze verhalen mee kan beleven, maar echt praten en vragen stellen mag eigenlijk niet. Elske, zoals ze wordt genoemd heeft veel vragen, maar weet dat ze deze beter niet kan stellen.

In Juwelen van Stras beschrijft de auteur op een voor jonge kinderen heel duidelijke manier wat voor een invloed de oorlog op kinderen had. Hoe het verliezen van familie en verdriet eigenlijk een dagelijks onderwerp was, maar er toch altijd hoop bleef op een betere toekomst. In het boek wordt erg duidelijk dat er in de oorlog niet te veel gezegd of gevraagd mocht worden.

Een erg indrukwekkend boek voor de jonge lezer.

Bekroning

Woutertje Pieterse prijs 2010

Woutertje Pieterse Prijs

De Woutertje Pieterse Prijs wordt elk jaar uitgedeeld aan een boek uit de jeugdliteratuur. De prijs is in 1988 in het leven geroepen om de kwaliteit van het Nederlandstalige kinder- en jeugdboek te bevorderen.